მოკლევადიანი გეომაგნიტური აქტივობის გავლენა ამინდისა და კლიმატის ფორმირებაზე საქართველოს რეგიონში
Article Sidebar
Main Article Content
ანოტაცია
სტატიაში წარმოდგენილია ძლიერი მაგნიტოსფეროს ქარიშხლების შესაძლო გავლენის კვლევა ატმოსფეროში მეტეოროლოგიური პროცესების ევოლუციაზე, მაგნიტოსფეროს შეშფოთებებსა და მეტეოროლოგიურ ვარიაციებს შორის კორელაციის გამოსავლენად. კვლევა მნიშვნელოვანია იმის გამო, რომ საქართველოში ხშირია საშიში მეტეოროლოგიური მოვლენები და განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მათ გამომწვევი ფიზიკური პროცესების შესწავლა.
მეტეოროლოგიური ეფექტები, რომლებიც გამოწვეულია მზის ქარის ვარიაციებით, ცუდად არის წარმოდგენილი ამინდისა და კლიმატის მოდელებში. გეომაგნიტური ქარიშხალი არის დედამიწის მაგნიტოსფეროს იძულებითი გარღვევა, მზის ქარიდან ენერგიის გაცვლა დედამიწის გარშემო არსებულ გეო-გარემოში. ეს ქარიშხლები წარმოიქმნება მზის ქარის ცვლილებების შედეგად, რაც იწვევს დედამიწის მაგნიტოსფეროში მიმდინარე დინებების, პლაზმისა და ველების მნიშვნელოვან ცვლილებებს.
გეომაგნიტური ინდექსები არის გეომაგნიტური აქტივობის საზომი, რომელიც ხდება დროის მოკლე მონაკვეთში. ისინი შეიქმნა დედამიწის იონოსფეროსა და მაგნიტოსფეროს რეაქციის შესასწავლად მზის აქტივობის ცვლილებებზე. გეომაგნიტურ შტორმებსა და მეტეოროლოგიურ ელემენტებს შორის კორელაცია ჩატარდა საქართველოს რეგიონისთვის მეტეოროლოგიური დაკვირვების მონაცემებისა და NASA–ს მზის დინამიკის ობსერვატორიისა (Solar Dynamics Observatory) და NOAA– ს კოსმოსური ამინდის პროგნოზირების ცენტრის მონაცემების გამოყენებით. შედეგები აჩვენებს, რომ არსებობს კავშირი ამინდის პარამეტრებსა და გეომაგნიტურ შეშფოთებებს შორის.
Article Details
წყაროები
Tatishvili M., Bolashvili N., Mkurnalidze I. Climate and Causes of its Variability. Transactions of Institute of Hydrometeorology, v. 119, Tbilisi, Georgia, 2013, pp. 38-43.
Tsuda T., Shepherd M., Gopalswamy N. Advancing the understanding of the Sun–Earth interaction—the Climate and Weather of the Sun–Earth System (CAWSES) II Program. Progress in Earth and Planetary Science, 2:28, 2015, DOI 10.1186/s40645-015-0059-0
Solar Physics and Terrestrial Effects. Space Environment Center. 2012
Tatishvili M., Elizbarashvili E., Meskhia R., Elizbarashvili Sh. Natural Hydrometeorological Disasters, Their Causes and Prevention Measures. The Macrotheme Review. A Multidisciplinary Journal of Global Macro Trends. A Macrotheme Capital Management. LLC Academic Publication, ISSN 1848-4735, v. 2, iss.1, Winter 2013 (January)., France, pp. 148-154.
www.spaceweather.gov
sdo.gsfc.nasa.gov
NOAA/SWPC, Boulder, Co, USA. spaceweatherlive.com
Earthdata.nasa.gov
Tatishvili M., Mkurnalidze I., Samkharadze I., Tsintsadze N. Impact of Solar Coronal Mass Ejections (CME) on Formation of Earth Climate and Weather Pattern. International Scientific Journal. Journal of Environmental Science. ISBN -13:978-1721539185, v.7, iss.1, 2018, pp. 1-5.
Tatishvili M., Khvedelidze Z., Mkurnalidze I., Samkharadze I., Kokosadze Kh. The Connection of Geomagnetic Activity and Weather Formation in Georgian Region. International Scientific Conference „Modern Problems of Ecology“ Proceedings, ISSN 1512-1976, v. 6, Kutaisi, Georgia, 2018.
Tatishvili M. Developing Weather Forecasting System in Georgia. Ecology & Environmental Sciences, 2 (7), 2017, DOI:10.15406/mojes. 2017.02.00046.
Tatishvili M. Energy Transformation in Clouds According Quantum Principles. International Scientific Journal. Journal of Environmental Science. ISBN- 13: 978-1499721980; ISBN -10: 1499721986, v.3, Vienna, Austria, 2014, pp. 7-9.