ქ. თბილისის ტერტორიაზე ზამთარში მტვრის გავრცელების რიცხვითი მოდელირება

Main Article Content

ა. სურმავა
ლ. გვერდწითელი
ლ. ინწკირველი
ნ. გიგაური

ანოტაცია

ატმოსფერული პროცესების ევოლუციის 3D რეგიონალური მოდელისა და  მინარევების გადატანა - დიფუზიის განტოლების ერთობლივი ინტეგრირებით  რიცხობრივად მოდელირებული და გაანალიზებულია მტვრის  გავრცელება ქ. თბილისის ტერიტორიაზე ზამთრის პერიოდში დასავლეთის ფონური სუსტი ქარის დროს. ატმოსფეროს დაბინძურების ძირითად წყაროს წარმოადგენს ქალაქის ქუჩებსა და მაგისტრალებზე მოძრავი ავტოტრანსპორტი. გამოკვლეულია ძირითადი თავისებურებანი რომლებიც ახასიათებენ რთული რელიეფის პირობებში მტვრის სივრცეში გავრცელების პროცესს. შესწავლილია რთული რელიეფის როლი პასიური მინარევების დიფუზიის პროცესში, დადგენილია ქალაქის მაღალი დამტვერიანების ზონები, აღმოჩენილია განსხვავებები რომლებიც არსებობენ ზამთრისა და ზაფხულის სეზონებში ატმოსფერული ჰაერის დამტვერიანებების სივრცულ განაწილებებს შორის. განსაზღვრულია დროის ინტერვალები, როდესაც ფორმირდება ჰაერის მაღალი დამტვერიანება ან ხდება ჰაერის თვითდასუფთავების პროცესი. შესწავლილია ატმოსფეროს სასაზღვრო ფენის ქვედა ნაწილში მტვრის კონცენტრაციის დროსა და სივრცეში ცვლილება. მიღებული იქნა, რომ 0.8 - 1.5 ზღვრულად დასაშვები კონცენტრაცია (ზდკ) მიიღება დღის 9 და 18 -ზე ქალაქის ცენტრალურ  და ჩრდილო -აღმოსავლეთ ნაწილებში მდებარე გლდანისა და თემქის რაიონის ტერიტორიებზე. 

საკვანძო სიტყვები:
რიცხვითი მოდელირება, დაბინძურების წყარო, მტვრის განაწილება, დასავლეთის ფონური ქარი, ზამთრის სეზონი
გამოქვეყნებული: Oct 11, 2021

Article Details

როგორ უნდა ციტირება
სურმავა ა. ., გვერდწითელი ლ., ინწკირველი ლ., & გიგაური ნ. . (2021). ქ. თბილისის ტერტორიაზე ზამთარში მტვრის გავრცელების რიცხვითი მოდელირება. საქართველოს გეოფიზიკური საზოგადოების ჟურნალი, 24(1). https://doi.org/10.48614/ggs2420212882
სექცია
სტატიები

წყაროები

http://air.gov.ge/reports_page.

Kharchilava J.F., Lomaia O.V., Bukia G.N. The Conditions of Aerosols Formation and Accumulation in Cities, in Proc. 3th Int. Aerosol Conf., Kyoto, Japan, Pergamon, 24-27 September, 1990, v. 2, pp. 986-989.

Amiranashvili A.G., Gzirishvili T.G. Aerosols and Ice Crystals in the Atmosphere. Tbilisi, Metsniereba, 1991, p. 113 (in Russian).

Amiranashvili A.G., Chikhladze V.A., Kharchilava J.F.,. Buachidze N.S, Intskirveli L.N. Variations of the Concentrations of Dust, Nitrogen Oxides, Sulphur Dioxide and Ozone in the Surface Air in Tbilisi in 1981-2003, in Proc. 16th Int. Conf. on Nucleation&Atmospheric Aerosols, Kyoto, Japan, 26-30 July, 2004, pp. 678-681.

Amiranashvili A., Bliadze T., Tsikhladze V. Photochemical smog in Tbilisi. Monograph. In Proc. of Mikh. Nodia Institute of Geophysics, Part 63, 2012, p. 160 (ISSN 1512-1135).

Kirkitadze D., Nikiforov G., Chankvetadze A., Chkhaidze G. Some Results of Studies of Atmospheric Aerosols in M. Nodia Institute of Geophysics in the Recent Three Decades. Trans. of Mikheil Nodia Institute of Geophysics (ISSN 1512-1135), v. 66, pp. 178-185, Tbilisi, 2016 (in Russian).

Intskirveli L., Gigauri N., Surmava A., Kukhalashvili V., Mdivani S. Study of Tbilisi atmospheric air pollution by PM-particles and dust, in Proc. Of Scientific conference “Modern problems of ecology”, Tbilisi-Telavi, Georgia, 26-28 September, 2020, vol. 7, pp. 252-255 (ISSN 1512-1976).

Surmava A., Intskirveli L.,Kukhalashvili V., Gigauri G. Numerical Investigation of Meso- and Microscale Diffusion of Tbilisi Dust. Annals of Agrarian Science, v. 18, No. 3, 2020, pp. 295-302.

Surmava A., Kukhalashvili V., Gigauri N., Intskirveli L., Kordzakhia G. Numerical Modeling of Dust Propagation in the Atmosphere of a City with Complex Terrain. The Case of Background Eastern Light Air. Journal of Applied Mathematics and Physics, v. 8, No.7, 2020, pp. 1222-1228. https://doi.org/10.4236/jamp.2020.87092.

Kukhalashvili V., Kordzakhia G., Gigauri N. , Surmava A., Intskirveli L. Numerical Modelling of Dust Propagation in the Atmosphere of Tbilisi City: The Case of Background Eastern Gentle Breeze. Journal of the Georgian Geophysical Society, v. 23(1), 2020, pp. 46 -50.

Kukhalashvili V., Gigauri N., Surmava A., Demetrashvili D., Intskirveli L. Numerical Modelling of Dust Propagation in the Atmosphere of Tbilisi City: The Case of Background Eastern Fresh Breeze. Journal of the Georgian Geophysical Society, v. 23(1), 2020, pp. 51 -56.

Surmava A., Intskirveli L., Gverdtsiteli L. Numerical modeling of dust distribution in the atmosphere of Tbilisi. I.A case of weak background wind from the west. Proceedings of the M. Nodia Institute of Geophysics, vol. LXXII, 2020, p. 89-96.