ქ. თბილისის ატმოსფეროს PM2.5 და PM10 -მიკრონაწილაკებით დაბინძურების გამოკვლევა COVID-19-ის პანდემიის პერიოდში
Main Article Content
ანოტაცია
რეგულარული დაკვირვებების და ექსპერიმენტული გაზომვების მონაცემების ანალიზით შესწავლილია 2020 და 2021 წლებში ქ. თბილისის ძირითადი ტრასებზე და მიმდებარე ტერიტორიებზე ატმოსფერული ჰაერის მიწისპირა და სასაზღვრო ფენაში PM2.5 და PM10-ის კონცენტრაციების დროსა და სივრცეში ცვლილება. ნაჩვენებია, რომ კონცენტრაციის საათობრივ ცვლილებას ახასიათებს ორი მაქსიმუმი დღის 9-10 სთ და 18-21 სთ-ის ინტერვალში. მიღებულია , რომ ,,Lockdown“-თან დაკავშირებული ღონისძიებები იწვევს ქალაქის ჰაერში მიკროაეროზოლების კონცენტრაციის მნიშვნელოვან შემცირებას. ნაჩვენებია, რომ კონცენტრაციების სიდიდეები ირხევიან ტრასისათვის მახასიათებელი საშუალო მნიშვნელობების მახლობლობაში.
რიცხვითი მოდელირებით შესწავლილია მტვრის სივრცული განაწილების დღეღამური სურათი ზაფხულის და ზამთრის პირობებში, სამხრეთის სუსტი ქარის დროს. მიღებულია კონცენტრაციების მნიშვნელობები, რომლებიც რეგულარული დაკვირვებებით მიღებული სიდიდეების ფარგლებშია. დადგენილია, რომ ძლიერად დამტვერიანებული არეების სივრცული განაწილება დამოკიდებულია: ავტოტრანსპორტის მოძრაობის ინტენსივობაზე, ავტომაგისტრალების მდებარეობაზე, რელიეფის დინამიკური ზემოქმედებით და ქვეფენილ ზედაპირზე თერმული რეჟიმის დღეღამური ცვლილებით ფორმირებულ ლოკალურ ცირკულაციურ სისტემებზე.
Article Details
წყაროები
Pope C. A., Burnett R. T., Thun M.J, Calle E.E., et al. Lung cancer, cardiopulmonary mortality, and long-term exposure to fine particulate air pollution. J. Am. Med. Assoc, 287, 2002, pp. 1132–1141.
Katsouyanni K., Touloumi G., Spix C., Schwartzet J., et al. Short term effects of ambient sulphur dioxide and particulate matter on mortality in 12 European cities: Results from time series data from the APHEAproject.BMJ, 314, 1997, pp.1658–1663.
Hadei M., Shahsavani A. et al. Burden of mortality attributed to PM2.5 exposure in cities of Iran; contribution of short-term pollution peaks. Atmospheric Environment, vol. 224, 2020, 117365. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2020.117365
Gonzalez-Barcala F.J., Pertega S., et. al. Truck traffic related air pollution associated with asthma symptoms in young boys: a cross-sectional study. Public Health, 127, 2013. 10.1016/j.puhe.2012.12.028
Ali N., Islam F. The effects of Air Pollution on COVID-19 Infection and Mortality-A Review on recent Evidence. Front. Public Health. V. 26, 2020. https://doi.org/10.3889/fpubh.2020.580057
Coker ES, Cavalli L, Fabrizi E, Guastella G, Lippo E, Parisi ML, et al. The effects of air pollution on COVID-19 related mortality in Northern Italy. Environ Resource Econ., 2020 76:611–34. doi: 10.1007/s10640-020-00486-1
Wu X, Nethery R. C, Sabath B. M, Braun D, Dominici F. Exposure to air pollution and COVID-19 mortality in the United States: a nationwide cross-sectional study.Epidemiology. 2020. doi: 10.1101/2020.04.05.20054502
List of most polluted cities by particulate matter concentration. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_most-polluted_cities_by_particulate_matter_concentration
Environmental pollution, https://air.gov.ge/reports_page
Surmava A., Kukhalashvili V., Gigauri N., Intskirveli L., Kordzakhia G. Numerical Modeling of Dust Propagation in the Atmosphere of a City with Complex Terrain. The Case of Background Eastern Light Air. Journal of Applied Mathematics and Physics. Vol. 8 No.7, 2020, pp. 1222-1228. https://doi.org/10.4236/jamp.2020.87092.
Surmava A., Intskirveli L., Kukhalashvili V., Gigauri N. Nnumerical Investigation of Meso- and Microscale Diffusion of Tbilisi Dust. Annals of Agrarian Science, v.18, N.3, 2020, pp. 295-302.
Surmava A., Gverdsiteli L., Intskirveli L, Gigauri N. Numerical Simulation of Dust Distribution in City Tbilisi Territory in the Winter Period. Journal of the Georgian Geophysical Society, Physics of solid Earth, Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v. 24(1), 2021, pp. 37-43.
Gigauri N., Kukhalashvili V., Surmava A., Intskirveli L., Gverdtsiteli L. Numerical Modelling of Dust Propagation in the Atmosphere of Tbilisi City in Case of Western Background Light Air. X. International Research Conference Proceedings. June 21-21. Vienna, Austria. 2021, pp.1135-1139.
Amiranashvili A.G., Kirkitadze D.D., Kekenadze E.N. Pandemic of Coronavirus COVID-19 and Air Pollution in Tbilisi in Spring 2020. Journal of the Georgian Geophysical Society, ISSN: 1512-1127, Physics of Solid Earth, Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v. 23(1), 2020, pp. 57-72. DOI: https://doi.org/10.48614/ggs2320202654