საქართველოში ატმოსფერული ნალექების ჯამური საშუალო წლიური და რე-აქტივიზებული და ახალი ღვარცოფების შემთხვევებს შორის კავშირის კვლევა
Article Sidebar
Main Article Content
ანოტაცია
წლიური ნალექების რაოდენობის გრძელვადიანი ცვალებადობის ადრინდელი სტატისტიკური ანალიზის გათვალისწინებით ღვარცოფულ რაიონებში მდებარე 21 საქართველოს მეტეოროლოგიური სადგურისთვის (P), შესწავლილია კავშირი ამ სადგურების საშუალო წლიურ ნალექს (Pₐ) და რეაქტივირებულთა და ღვარცოფის (MF) ახალი შემთხვევების რაოდენობას შორის. Pₐ-ისთვის ადრე მიღებული საპროგნოზო მონაცემების გამოყენებით, გამოითვალა MF მნიშვნელობები 2045 წლამდე. გამოყენებული იქნა საქართველოს გარემოს დაცვის სააგენტოს მონაცემები MF-ის შესახებ 1996-2018 წლებში.
კერძოდ, მიღებულია შემდეგი შედეგები.
Pₐ და MF მნიშვნელობების დროის სერიების კროს-კორელაციურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ საუკეთესო კორელაცია მითითებულ პარამეტრებს შორის შეინიშნება ნალექების მონაცემების მცოცავი ხუთწლიანი ინტერვალისათვის. ამის გათვალისწინებით, მიღებულია წრფივი რეგრესიის განტოლება ხუთწლიან მოძრავ საშუალო Pₐ-სა და ხუთწლიან მოძრავ საშუალო MF-ს შორის.
ამ განტოლებისა და Pₐ პროგნოზის მონაცემების გამოყენებით, შეფასდა 2045 წლამდე ხელახლა გააქტიურებული და ახალი ღვარცოფული მოვლენების ხუთწლიანი მოძრავი საშუალო მაჩვენებლები.
Article Details
წყაროები
Landslides and Mudflows. Volume 1-2, Center for International Projects UNESCO-UNEP, 1984.
Sheko A., Krupaderov V., Malneva M., Dykonova V., Balandin G. Factors of Formation Factor of Landslides and Mudflows. Monography – Landslide and Mudflow, Center for International Projects UNESCO-UNEP, 1984, pp. 16-51.
Amiranashvili A.G. Increasing Public Awareness of Different Types of Geophysical Catastrophes, Possibilities of Their Initiation as a Result of Terrorist Activity, Methods of Protection and Fight with Their Negative Consequences. Engaging the Public to Fight Consequences of Terrorism and Disasters. NATO Science for Peace and Security Series E: Human and Societal Dynamics, vol. 120. IOS Press, Amsterdam•Berlin•Tokyo•Washington, DC, ISSN 1874-6276, 2015, pp.155-164. http://www.nato.int/science; http://www.iospress.nl http://www.springer.com
Kartvelishvili L., Tatishvili M., Amiranashvili A.,Megrelidze L., Kutaladze N. Weather, Climate and their Change Regularities for the Conditions of Georgia. Monograph, Publishing House “UNIVERSAL”, Tbilisi 2023, 406 p., https://doi.org/10.52340/mng.9789941334658
Varazanashvili O., Tsereteli N., Amiranashvili A., Tsereteli E., Elizbarashvili E., Dolidze J., Qaldani L., Saluqvadze M., Adamia Sh., Arevadze N., Gventcadze A. Vulnerability, Hazards and Multiple Risk Assessment for Georgia. Natural Hazards, Vol. 64, Number 3, 2012, pp. 2021-2056. DOI: 10.1007/s11069-012-0374-3, http://www.springerlink.com/content/9311p18582143662/fulltext.pdf.
Fourth National Communication of Georgia Under the United Nations Framework Convention on Climate Change. Chapter 4.9 Geological Hazards in Georgia, Tbilisi, 2021, pp. 278-286.
Tsereteli E., Bolashvili N., Gaprindashvili G., Gaprindashvili M., Machavariani N. Risk of Natural Hazards in Georgia. Journal of the Georgian Geophysical Society, e-ISSN: 2667-9973, p-ISSN: 1512-1127, Physics of Solid Earth, Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v. 24(2), 2021, pp. 22 – 29. DOI: https://doi.org/10.48614/ggs2420213316
Gaprindashvili M., Tsereteli E., Gaprindashvili G., Kurtsikidze O. Landslide and Mudflow Hazard Assessment in Georgia. In: Bonali, F.L., Pasquaré Mariotto, F., Tsereteli, N. (eds) Building Knowledge for Geohazard Assessment and Management in the Caucasus and other Orogenic Regions. NATO Science for Peace and Security Series C: Environmental Security. Springer, Dordrecht, 2021, https://doi.org/10.1007/978-94-024-2046-3_14
Tsereteli E., Gaprindashvili G., Gaprindashvili M. Natural Disasters (Mudflow, Landslide, Etc.). In: Bolashvili, N., Neidze, V. (eds) The Physical Geography of Georgia. Geography of the Physical Environment. Springer, Cham., 2022 https://doi.org/10.1007/978-3-030-90753-2_7
Segoni S., Piciullo L., Gariano S.L. A review of the recent literature on rainfall thresholds for landslide occurrence. Landslides, 15, 2018, pp. 1483–1501, DOI 10.1007/s10346-018-0966-4.
Kirschbaum D., Stanley T. Satellite-Based Assessment of Rainfall-Triggered Landslide Hazard for Situational Awareness. Earth’s Future, 6, 2018, pp.505-523, https:// doi.org/10.1002/, 2017EF000715
Chelidze, T., Tsamalashvili, T., Fandoeva, M. Mass-movement stationary hazard maps of Georgia including precipitation triggering effect: fuzzy logic approach. Bull. Georg. Nat. Acad. Sci., vol. 16, no. 2, 56-63, 2022, http://science.org.ge/bnas/t16-n2/07_Chelidze_Geophysics.pdf
Amiranashvili A., Chelidze T., Svanadze D., Tsamalashvili T., Tvauri G. On the Representativeness of Data from Meteorological Stations in Georgia for Annual and Semi-Annual Sum of Atmospheric Precipitation Around of These Stations. International Scientific Conference „Natural Disasters in the 21st Century: Monitoring, Prevention, Mitigation“. Proceedings, ISBN 978-9941-491-52-8, Tbilisi, Georgia, December 20-22, 2021. Publish House of Iv. Javakhishvili Tbilisi State University, Tbilisi, 2021, pp. 79 - 83. http://openlibrary.ge/bitstream/123456789/9566/1/20_Conf_ND_2021.pdf
Amiranashvili A., Chelidze T., Svanadze D., Tsamalashvili T., Tvauri G. Comparison of Data from Ground-Based and Satellite Measurements of the Monthly Sum of Atmospheric Precipitation on the Example of Tbilisi City in 2001-2020. Int. Conf. of Young Scientists “Modern Problems of Earth Sciences”. Proceedings, ISBN 978-9941-36-044-2, Publish House of Iv. Javakhishvili Tbilisi State University, Tbilisi, November 21-22, 2022, pp. 154-158. http://openlibrary.ge/bitstream/123456789/10251/1/37_YSC_2022.pdf
Amiranashvili A., Chelidze T., Dalakishvili L., Svanadze D., Tsamalashvili T., Tvauri G. Preliminary Results of a Study of the Relationship Between the Variability of the Mean Annual Sum of Atmospheric Precipitation and Landslide Processes in Georgia. Int. Sc. Conf. „Modern Problems of Ecology“, Proc., ISSN 1512-1976, v. 7, Tbilisi-Telavi, Georgia, 26-28 September, 2020, pp. 202-206. http://www.dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/8809/1/Eco_2020_3.33.pdf
Amiranashvili A., Chelidze T., Dalakishvili L., Svanadze D., Tsamalashvili T., Tvauri G. Preliminary Results of a Study of the Relationship Between the Monthly Mean Sum of Atmospheric Precipitation and Landslide Cases in Georgia. Journal of the Georgian Geophysical Society, ISSN: 1512-1127, Physics of Solid Earth, Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v. 23(2), 2020, pp. 37 – 41. DOI: https://doi.org/10.48614/ggs2320202726
Chelidze T., Amiranashvili A., Svanadze D., Tsamalashvili T., Tvauri G. Terrestrial and Satellite-Based Assessment of Rainfall Triggered Landslides Activity in Georgia, Caucasus. Bull. Georg. Nat. Acad. Sci., vol. 17, no. 2, 71-77, 2023, http://science.org.ge/bnas/vol-17-2.html
Amiranashvili A., Chelidze T., Svanadze D., Tsamalashvili T., Tvauri G. Some Results of a Study of the Relationship Between the Mean Annual Sum of Atmospheric Precipitation and Re-Activated and New Landslide Cases in Georgia Taking into Account of Climate Change. Journal of the Georgian Geophysical Society, e-ISSN: 2667-9973, p-ISSN: 1512-1127, Physics of Solid Earth, Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v. 25(2), 2022, pp. 38–48. https://openjournals.ge/index.php/GGS/article/view/5959, DOI: https://doi.org/10.48614/ggs2520225959
Hinkle D. E., Wiersma W., Jurs S. G. Applied Statistics for the Behavioral Sciences. Boston, MA, Houghton Mifflin Company, ISBN: 0618124055; 9780618124053, 2003, 756 p.
Box G.E.P, Jenkins G.M., Reinsel G.C. Time Series Analysis: Forecasting & Control (3rd Edition). ISBN10: 0130607746, ISBN13: 9780130607744. Prentice Hall, 1994, 592 p.
Varazanashvili O.Sh., Gaprindashvili G.M., Elizbarashvili E.Sh., Basilashvili Ts.Z., Amiranashvili A.G. Principles of Natural Hazards Catalogs Compiling and Magnitude Classification. Journal of the Georgian Geophysical Society, e-ISSN: 2667-9973, p-ISSN: 1512-1127, Physics of Solid Earth, Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v. 25(1), 2022, pp. 5-11. DOI: https://doi.org/10.48614/ggs2520224794
Gaprindashvili G., Varazanashvili O., Elizbarashvili E., Basilashvili Ts., Amiranashvili A., Fuchs S. GeNHs: the First Natural Hazard Event Database for the Republic of Georgia. EGU General Assembly 2023, EGU23-1614.
Chelidze T., Varamashvili N., Chelidze Z., Kiria T., Ghlonti N., Kiria J., Tsamalashvili T. Cost-Effective Telemetric Monitoring and Early Warning Systems for Signaling Landslide Initiation. Monograph, M. Nodia Institute of Geophysics, TSU, Tbilisi, 2018,127 p., (in Georgian).
Amiranashvili A., Chikhladze V., Dzodzuashvili U., Ghlonti N., Sauri I., Telia Sh., Tsintsadze T. Weather Modification in Georgia: Past, Present, Prospects for Development. Int. Sc. Conf. „Natural Disasters in Georgia: Monitoring, Prevention, Mitigation“. Proc., Tbilisi, Georgia, December 12-14, 2019, pp. 213-219.
Gvasalia G., Loladze D. Modern Meteorological Radar “WRM200” In Kutaisi (Georgia). International Scientific Conference „Natural Disasters in the 21st Century: Monitoring, Prevention, Mitigation“. Proceedings, ISBN 978-9941-491-52-8, Tbilisi, Georgia, December 20-22, 2021. Publish House of Iv. Javakhishvili Tbilisi State University, Tbilisi, 2021, pp. 147 - 150. http://www.dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/9548/1/38_Conf_ND_2021.pdf
Amiranashvili A., Chelidze T., Svanadze D., Tsamalashvili T., Tvauri G. Abnormal Precipitation Before the Landslide in Akhaldaba (A Suburb of Tbilisi, Georgia) on June 13, 2015 According to Radar Measurements. Journal of the Georgian Geophysical Society, e-ISSN: 2667-9973, p-ISSN: 1512-1127, Physics of Solid Earth, Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v. 26(1), 2023, pp. 30–41.
Stankevich S.A., Titarenko O.V, Svideniuk M.O. Landslide Susceptibility Mapping using GIS-based Weight-of-Evidence Modelling in Central Georgian Regions. International Scientific Conference „Natural Disasters in Georgia: Monitoring, Prevention, Mitigation“, Proceedings, Tbilisi, Georgia, December 12-14, 2019, pp. 187-190. http://openlibrary.ge/bitstream/123456789/8668/1/44_Conf_NDG_2019.pdf