ქ. ქუთაისის ატმოსფერული ჰაერის PM10–ით დაბინძურების გამოკვლევა რიცხვითი მოდელირებით. ფონური დასავლეთის ძლიერი ქარის შემთხვევა
Article Sidebar
Main Article Content
ანოტაცია
ქ.ქუთაისის ატმოსფერული ჰაერის PM10–ით დაბინძურების კვლევა განხორციელებულია ატმოსფერული პროცესების ევოლუციის 3D რეგიონალური მოდელისა და მინარევების გადატანა - დიფუზიის განტოლების ერთობლივი ინტეგრირებით. მიღებულია PM10–ის კონცენტრაციის დროში ცვლილებისა და სივრცული განაწილების სურათები. ნაჩვენებია, რომ ფორმირებული ქარის სიჩქარის ველი ხელს უწყობს PM10–ის ქალაქიდან გატანა და ატმოსფეროს ,,თვითგასუფთავების“ პროცესს. გამოთვლებით მიღებულია, რომ აეროზოლის გავრცელების პროცესი პირობითად მიმდინარეობს ოთხ ეტაპად და დამოკიდებულია ავტოტრანსპორტის მოძრაობის ინტენსივობაზე, მაგისტრალების მდებარეობაზე და ქალაქის რელიეფზე. განსაზღვრულია შედარებით მაღალი დაბინძურების არეები. მიღებულია, რომ ატმოსფეროს მიწისპირა ფენაში ატმოსფეროს თერმული მდგრადობა თამაშობს მნიშვნელოვან როლს მიკროაეროზოლის კონცენტრაციის დროში ცვლილებისა და მაღალი კონცენტრაციების ფორმირების პროცესში.
Article Details
წყაროები
Integrated Science Assessment for Particulate Matter. EPA. United States Environmental Protector Agency, 2019, p.1967. EPA/600/R-19/188. www.epa.gov.isa.
Pope C.A., Burnett R.T., Thun M.J., Calle E.E, Krewski D., et al. Lung cancer, cardiopulmonary mortality, and long-term exposure to fine particulate air pollution. J. Am. Med. Assoc, 287, 2002, pp. 1132–1141.
World Health Organization. Regional Office for Europe. Review of evidence on health aspects of air– REVIHAAP Project. First result.
Mortality and burden of disease from ambient air pollution-WHO. https://www.who.int/gho/phe/outdoor_air_pollution/burden/en/
World's most polluted cities (historical data 2017-2022). https://www.iqair.com/world-most-polluted-cities.
Kobza J., Geremek M., Dul L. Characteristics of air quality and sources affecting high levels of PM10 and PM2.5 in Poland, Upper Silesia urban area Environmental Monitoring and Assessment. 190, Article number 515, 2018.
Girish Agrawal, Dinesh Mohan, Hifzur Rahman. Ambient air pollution in selected small cities in India: Observed trends and future challenges. IATSS Research. Volume 45, Issue 1, April 2021, pp 19-30. https://doi.org/10.1016/j.iatssr.2021.03.004.
Air quality in Tbilisi. IQ Air. https://www.iqair.com/georgia/t-bilisi/tbilisi
National Environment and Health Action Plan of Georgia 2018-2022 (NEHAP-2) https://test.ncdc.ge/Handlers/GetFile.ashx?ID=951a795c-ab20-4bdd-8f32-57959e3e1728
ქ. რუსთავის ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესების სამოქმედო გეგმა 2020-2022. https://mepa.gov.ge/Ge/PublicInformation/27987
Amiranashvili A. G., Kirkitadze D. D., Kekenadze E. N. Pandemic of Coronavirus COVID-19 and Air Pollution in Tbilisi in Spring 2020. Journal of Georgian Geophysical Society, 23(1), 2020. https://doi.org/10.48614/ggs2320202654
Surmava A.A., Kukhalashvili V.G., Gigauri N.G., Intskirveli L. N. PM2.5 and PM10 in the Atmosphere of Kutaisi City. Journal of Georgian Geophysical Society, 26(2), 2023. https://doi.org/10.60131/ggs.2.2023.7445
Surmava A., Intskirveli L., Kukhalashvili V. Numerical Modeling of the Transborder, Regional and Local Diffusion of the Dust in Georgian Atmosphere, p.139, Publishing House, Technical University”, ISBN 978-9941-28-810-4, Tbilisi, Georgia, 2021. http//www.gtu.ge (in Georgian).
Kazakov A. L., Lazriev G. L. On Parametrization of Atmospheric Boundary Layer and Active Soil Layer. Izvestiya, Atmospheric and Oceanic Physics, 15, 1978, pp. 257-265.
Marchuk G.I. Mathematical modeling in the problem of the environment. Moscow, Science, 1982, 320 p. (in Russian).