ტყის საფარი - მთავარი მცველი კლიმატის ცვლილებისა და ბიოსფეროს უსაფრთხოებისა
Article Sidebar
Main Article Content
ანოტაცია
ჩვენს პლანეტაზე მიმდინარე კლიმატის დათბობით გაიზარდა კატასტროფული სტიქიური მოვლენები, რამაც გამოიწვია დიდი ნგრევა და მსხვერპლი. XXI საუკუნეში მოსალოდნელია კვლავ ტემპერატურის მომატება, რაც უფრო გაააქტიურებს ყინულების დნობას, მსოფლიო ოკეანის დონის მკვეთრ აწევას და სანაპიროების დატბორვას. შემცირდება მტკნარი წყლის რესურსები და მოსავლიანობა. გაიზრდება გაუდაბნოება და სხვა ნეგატიური პროცესები. კლიმატის რეგულირების, ჟანგბადის ბალანსის სტაბილიზაციისა და ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნების მიზნით, განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს ტყის საფარს. მაგრამ სადღეისოდ დედამიწაზე ტყეთა ფართობების დაკავება, ხეთა ჭრები და ხანძრები იწვევს ფოტოსინთეზის პროცესის შემცირებას და შედეგად მზის სხივების ჭარბი თბური ენერგია ხდება მიზეზი გლობალური დათბობისა, ჟანგბადის შემცირების, ახალი ვირუსული ბაქტერიული და ქრონიკული დაავადებების გაჩენისა. სადღეისოდ, კლიმატის ცვლილების პროცესის შესარბილებლად, ბიოსფეროსა და გარემოს უსაფრთხოების მიზნით მსოფლიოს ყველა ქვეყანაში განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ტყის საფრის დაცვასა და გაფართოებას. ყველამ უნდა იზრუნოს ტყის განახლებაზე და გაშენებაზე. სასოფლო-სამეურნეო მინდვრებში კი, უნდა გაშენდეს ქარსაცავი ტყის ზოლები, რაც ხელს შეუწყობს მოსავლიანობის გაზრდას.
Article Details
წყაროები
Basilashvili Ts. The importance of forest and results of anthropogenic impact on the mountainous areas. Actual problems of Geography. TSU, Tbilisi, 2019, pp. 123-125.
Basilashvili Ts. Modern challenges of biosphere safety. In: Science and Technologies. No.3 (723), Tbilisi, 2016, pp 36-46, (in Georgian).
Basilashvili Ts. The role of forests in the development of the biosphere in the context of global warming. In: Science and Technologies, No.1 (721), Tbilisi, 2016, pp 15-23, (in Georgian).
Qajaia G. Ecological principles of environment protection. Tbilisi, Intelekti, 2008, 272 p.
Budiko M. Radiation factors modern climate changes. In: News Academy of Sciences of the Soviet Union. No.5, 1965, pp 17-22, (in Russian).
Ramad F. Foundations of applied ecology. Moscow, Gidrometeoizdat, 1981, (in Russian).
Dre F. Ecology. Moscow, Atomizdat, 1976, (in Russian).
Eliava I, Nakhutsrishvili G, Qajaia G. Foundations of Ecology. Tbilisi, 1992, (in Georgian).
Miqadze I. Ecology. Tbilisi, 2006, (in Georgian).
Kandelaki T. Forests resources of Georgia. In: Science and Culture. v. II, 2013, pp. 91-109.
Zhorzholiani T, Gorgadze E. Medical Ecology. Kutaisi, 2008, 372 p., (in Georgian).
Iashvili N. Soil resources and their rational utilization. Tbilisi, 158 p., (in Georgian).
Kharaishvili G. Water control and antierosion role of mountain forests of Georgia. In: Erosion-debris flows phenomena and some adjacent problems. Tbilisi, 2001, pp 237-241, (in Georgian).
Basilashvili Ts. Forest Cover – Main protect of various disasters in mountainous areas. “Natural Disasters, in the 21st century: Monitoring, Prevention, Mitigation” Tb., 2021, pp. 189-193.
Tkemaladze G. Biochemical fundamentals of protecting the world from global warming. In: Global warming and agrobiodiversity. Tbilisi, 2015, pp. 32-41, (in Georgian).
Elizbarashvili E, Tatishvili M, Elizbarashvili M, Meskhia R, Elizbarashvili Sh. Climate change in Georgia under global warming conditions. Tbilisi, Zeon, 2013, 128 p., (in Georgian).
Buchkovska V, Evstafieva J, Sayenko V. The problem of heat stress in livestock production and global warming. In: Global warming and agrobiodiversity. Tbilisi, 2015, pp. 386-387, (in Russian).
Aress P. Spring of ecology. Leningrad, Gidrometeoizdat, 1982, (in Russian).
Armand, 1964 – Armand D. To us and grandchildren. Moscow, Gidrometeoizdat, 1964, (in Russian).
Les [Forest], [Resource of electronics]. URL: https://ru.wikipedia.org/wiki/лес, (in Russian).
Geography Atlas of Georgia. Tbilisi, Palitra, 2018, 183 p., (in Georgian).
Gigauri G. In: Forests of Georgia, Tbilisi, 2004, pp 35-65, (in Georgian).
Basilashvili Ts., Berdzenishvili N. Forest is a factor of environmental safety. Modern Problems of Ecology. Vol. VII, 2020, pp. 60-63, (In Georgian).
Basilashvili Ts. Forest and problems caused by global warming. In: Global warming and agrobiodiversity. Tbilisi, 2015, pp 75-78, (in Georgian).