აგროკლიმატური გამოწვევები საქართველოს მთიან და მაღალმთიან ტერიტორიებზე კლიმატის ცვლილების პირობებში (მცხეთა-მთიანეთის და სამეგრელო-ზემო სვანეთის მაგალითზე)
Article Sidebar
Main Article Content
ანოტაცია
საქართველოს აღმოსავლეთ მცხეთა-მთიანეთის და დასავლეთ სამეგრელო - ზემო სვანეთის მთიანი და მაღალმთიანი რეგიონების ტერიტორიებზე ჩატარებული 70 წლიანი (1948-2017) მეტეოროლოგიური დაკვირვებების საფუძველზე, გამოვლენილია გლობალური დათბობის გავლენით აგროკლიმატური მახასიათებლების (აქტიურ ტემპერატურათა (>10°C) და ატმოსფერული ნალექების (მმ) ჯამების) ცვლილების ტენდენცია - მატება/კლება (სცენარით, ტემპერატურის 1 და 2°C-ით მატებისას).
საკვლევ ტერიტორიებზე აღნიშნული სცენარების მიხედვით, გამოვლენილია ატმოსფერული ნალექების და ჰიდროთერმული კოეფიციენტების კლების ტენდენციები, რაც გვალვების განმეორადობის გახშირების მიზეზია.
ზემოაღნიშნული მომავლის (2020-2050) სცენარების (1 და 2°C-ით მატება) გათვალისწინებით შედგენილი განტოლებებით, განისაზღვრა აქტიურ ტემპერატურათა ჯამები (>10°C) და გამოიყო აგროკლიმატური ზონები, შესაბამისი კულტურების გავრცელების პერსპექტივით. სადაც, 1°C-ით მატებისას აგროკულტურების გავრცელება შესაძლებელი იქნება 100-200 მ-ით, ხოლო 2°C ით მატებისას 200-300 მ-ით უფრო მაღლა, არსებულ ზონებთან შედარებით. თუმცა, გასათვალისწინებელია შემცირებული ატმოსფერული ნალექებით გამოწვეული ნეგატიური პროცესების მიმართ შესაბამისი აგროტექნიკური ღონისძიებების შემუშავება.
Article Details
წყაროები
Workbook on climate change impact assessment in agriculture. Preparad by Rodar E. Riwero Vega. Camaguey meteorological center, 2008, p. 110.
Mavi H.S., Graeme J. Agrometeorology: principles and applications of climate studies in agriculture. Binghamton, NY, USA, 2004, p. 364.
Hubbard G. Agriculture climatology. Climate center the university of Nebraska, vol.1, #2, 2007, p. 134.
Human development report, 2007-2008. Fighting climate change human solidarity divided word. published for the United development program (UNDP), 2008, p. 98.
Tavartkiladze K. Begalishvili N., Tsintsadze T., Kikava A. Influence of global warming on the near-surface air temperature field in Georgia. Bulletin of The Georgian National Academy of Sciences, vol. 6(3), 2012, pp. 55-60.
Meladze G., Meladze M. Agroclimatic resources of eastern regions of Georgia. publ. “Universal”, Tbilisi, 2010, p. 293, (in Georgian).
Meladze G., Meladze M. Agroclimatic resources of western regions of Georgia. publ. “Universal”, Tbilisi, 2012, p. 435, (in Georgian).
Tielidze L. Glaciers catalog of Georgia. Tbilisi, 2016, p. 116, (in Georgian).
Togonidze N. Climate change and anthropogenic impact on subalpine birch forest. Modern problems of geography and anthropology. Proceedings of International conference, 2015, pp.144-148, (in Georgian).
[The Third National Communication Climate Change of Georgia, UNDP, 2015, p. 287, (in Georgian).
Meladze G., Meladze M. Global warming: tendency of change the agroclimatic features of Samegrelo-Zemo Svaneti. Transactions of the Institute of Hydrometeorology, Georgian Technical University, vol. 127, 2019, pp.46-52, (in Georgian).
Climate of Georgia. 3.Samegrelo-Zemo Svaneti. Transactions of the Institute of Hydrometeorology, vol. 113, 2010, (in Georgian).
Climate of Georgia. 9. Mtskheta-Mtianeti, Agroclimatic resources. Transactions of the Institute of Hydrometeorology, Georgian Technical University, vol. 134, 2023, 165 p., (in Georgian).
Mumladze D., Gagua G., Lomidze N. Georgian mountain zones. Climatic, landscape and ecological assessment. Collected papers new series #4 (83), Proceedings of the conference dedicated to the 100th birthday anniversary of professor Levan Maruashvili, 2012, pp.126-137, (in Georgian).
Meladze M., Meladze G. Climate change: agroclimatic zoning of grape varieties in Eastern Georgia (on the example of Mtskheta-Mtianeti). Pressing problems in hydrometeorology and ecology dedicated to the 100th anniversary of the Georgian Technical University, vol. 135, 2024, pp. 44-49.
Meladze M., Meladze G. Transformation of agroclimatic zones of Samegrelo-Zemo Svaneti in conditions of global warming. Scientific conference: Actual problems of Geography, 2019, pp. 96-102.
Meladze M., Meladze G. Agro-ecological zoning of Mtskheta-Mtianeti region in the conditions of global warming. International Scientific Conference - Modern Problems of Ecology, Proceedings -vol. VI, 2018, (in Georgian).
Meladze M., Meladze G. Impact of climate change on agro-climatic characteristics and zones of Mtskheta-Mtianeti region. Proceedings of International Scientific Conference „Natural Disasters in the 21st Century: Monitoring, Prevention, Mitigation’’, Iv. Javakhishvili Tbilisi State University, 2021, pp.38-41.
Meladze M., Mamasakhlisashvili L., Ujmajuridze L., Migliaro D., Domanda C., Rustioni L. Neglected cultivars for the Mtskheta-Mtianeti region (East Georgia): Ampelography, phenology, and agro-climatology. Journal of Grapevine Research - Vitis, vol. 62, N2, 2023, pp.75-84.